Czy ibuprofen jest bezpieczny? Niestety odpowiem jak prawnik – to zależy. Oznacza to, że jeśli szukasz prostej odpowiedzi na to pytanie, to niestety muszę Cię rozczarować.

Czym jest ibuprofen?

Jest lekiem przeciwbólowym i przeciwzapalnym należącym do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnym (po polsku skrót NLPZ, a po angielsku NSAID). 

Jest to dość duża grupa leków. Substancje te w zasadzie działają w tym samym miejscu (hamowanie enzymu cyklooksygenazy – skrót  COX), ale różnią się między sobą budową, siłą i czasem działania oraz ryzykiem działań niepożądanych. Mam nadzieję, że dalej czytasz. Jeśli tak to pewnie zastanawiasz się, jakie ma to dla mnie znaczenie?

Łączenie NLPZ – zły pomysł

Przez to, że działają podobnie, nie można łączyć różnych leków z tej grupy. Dodając kolejny lek z grupy NLPZ (niesteroidowych leków przeciwzapalnych) nie zwiększa się efekt przeciwbólowy, za to jest większe ryzyko pojawienia się działań niepożądanych. 

Skąd mam wiedzieć czy lek to NLPZ? Zajrzyj do ulotki! Zdaję sobie sprawę na co Cię narażam i jakim językiem są zwykle napisane. Na szczęście informacja o tym czy lek przeciwbólowy jest z grupy NLPZ powinna być na początku ulotki.

(Nie)bezpieczny ibuprofen

Jest to jeden z najczęściej stosowanych leków przeciwbólowych na świecie. Jest też dobrze przebadany i uznawany za bezpieczny, pod warunkiem, że jest stosowany krótko i w minimalnych skutecznych dawkach.
Innymi słowy – wystarczy tabletka 200 mg żeby ból głowy minął? To nie bierz 400 mg (czyli wersji MAX, Ekstra, Forte etc). Gorączka minęła po 3 dniach? To nie bierz ibuprofenu dłużej.
Dlaczego?
Bo mimo, że jest to lek bezpieczny, to nie oznacza, że można go brać bezkarnie. Im dłużej się go stosuje tym ryzyko pojawienia się problemów jest większe. Szczególnie dotyczy to ludzi, którzy biorą inne leki np. na nadciśnienie, cukrzycę czy depresję.
Ważne: Można go bezpiecznie stosować w czasie karmienia piersią – polecam wpis z bloga farmaceuta-radzi.pl – Ibuprofen i karmienie piersią

Co złego może zrobić ibuprofen?

Żołądek

Ibuprofen jest dość bezpieczny dla żołądka. Najprawdopodobniej jest najbezpieczniejszy ze wszystkich niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Jednak przy chorobie wrzodowej żołądka lub dwunastnicy nie można stosować ibuprofenu (ani żadnych innych NLPZ) ze względu na ryzyko wywołania krwawienia w przewodzie pokarmowym.

Uwaga: Są sytuacje kiedy ibuprofen może powodować krwawienie z przewodu pokarmowego w zdrowym żołądku. Te sytuacje to najczęściej przyjmowanie stale innych leków lub alkoholu. 

Przy jakich lekach musisz uważać?

Leki przeciwdepresyjne z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Kilka tabletek ibuprofenu w czasie stosowania SSRI, czy po imprezie z alkoholem raczej nie spowoduje krwawienia, ale im dłużej ibuprofen jest stosowany, tym bardziej ryzyko jest większe. 

Leki przeciwkrzepliwe (tzw. “rozrzedzające krew” ) jak Warfin, Acenokumarol, Xarelto, Pradaxa, Eliquis.

Serce

NLPZ w tym ibuprofen potrafią dosłownie złamać serce. Im dłużej i im w wyższych dawkach stosujesz ibuprofen (ale dotyczy to też innych NLPZ) tym większa szansa na zawał serca. Niektóre badania wskazują, że nawet dwukrotnie! [2]

Ponadto ibuprofen znosi ochronne działanie aspiryny na serce. Z resztą pisałem już o tym w artykule “Stosujesz Acard? Uważaj na Ibuprom!“.

W związku z tym ibuprofen i inne NLPZ powinny być bardzo ostrożnie stosowane u osób leczących się na nadciśnienie tętnicze i cukrzycę. Ludzie cierpiący na te choroby mają podwyższone ryzyko zawału serca i udaru mózgu.

Nerki

Generalnie nikt z nas nie zawraca sobie głowy nerkami, gdy działają jak trzeba (czyli sikamy). Gorzej jak przestaną, bo wtedy się umiera… Gdy nerki nie pracują (lub pracują za słabo żeby oczyścić organizm i krew z tego co niepotrzebne) zostają dializy. Nie polecam ich nikomu. Tylko co do tego ma ibuprofen? Jest lekiem z grupy NLPZ, a zatem może powodować ostrą (czyli trwającą krótko) lub przewlekłą (czyli trwającą długo) niewydolność nerek (czyli zaburzenie lub całkowite zatrzymanie funkcjonowania nerek). 

Dobra wiadomość jest taka, że ibuprofen jest dość bezpieczny dla nerek, ale to nie oznacza że jest obojętny. Znów jak bumerang wraca tekst – im dłużej stosowany, im dawki są wyższe, tym gorzej. 

Są też pewne sytuacje, gdy ryzyko uszkodzenia nerek jest większe. Po pierwsze gdy stosowanych jest kilka leków z grupy NLPZ równocześnie. Po drugie w sytuacji gdy organizm ulegnie odwodnieniu. Przykładem może być tzw. grypa żołądkowa. W czasie jej trwania pojawiają się wymioty i/lub biegunka oraz gorączka, którą można zbijać ibuprofenem. Łatwo wtedy jest się odwodnić, a przez to łatwiej uszkodzić nerki ibuprofenem.

Podobnie niekorzystną sytuacją  będzie stosowanie ibuprofenu po intensywnym wysiłku, bez odpowiedniego nawodnienia. Organizm może pozbyć się wraz  z potem dużej ilości płynów.

Czy ibuprofen jest bezpieczny?

Odpowiedź na to pytanie brzmi w zasadzie tak, ale nie zawsze. Nie należy ufać reklamom zachwalającym go jako cudowny lek. Dobrze się zastanów następnym razem, czy na pewno potrzebujesz go zażyć.

Bibliografia

1. Indeks leków mp.pl – ibuprofen – indeks.mp.pl/leki/desc.php?id=370
2. Grosser T, Ricciotti E, FitzGerald GA. The Cardiovascular Pharmacology of Nonsteroidal Anti-Inflammatory Drugs. Trends Pharmacol Sci. 2017;38(8):733–748. doi:10.1016/j.tips.2017.05.008 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5676556/
3. Moore N, Pollack C, Butkerait P. Adverse drug reactions and drug-drug interactions with over-the-counter NSAIDs. Ther Clin Risk Manag. 2015;11:1061–1075. Published 2015 Jul 15. doi:10.2147/TCRM.S79135 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4508078/